Sven is blind, maar verslaat je met gemak in een potje Street Fighter

Afgelopen maand was ik in Den Haag om te praten met de blinde Sven van de Wege - die mij vervolgens volledig kapotmaakte in een potje Street Fighter. Hij leerde om met zijn handicap te gamen - en werd daar zelfs beter in dan het gros van de spelers.

Verder kijken we deze week nog eens naar de discussie rond jrpg's, want in recent gedeelde video's is te zien hoe ongemakkelijk tv-programma's vroeger omgingen met spellen van Japanse makelij. Pijnlijk, maar tegelijkertijd schuilen er denk ik belangrijke lessen achter.

Deze editie van de nieuwsbrief is 1.197 woorden en neemt zes minuten van je tijd in beslag. Vind je hem tof? Abonneer je of tip hem bij een vriend, dat helpt mij enorm. We trappen af!

Oude, westerse reportages over Japanse games zijn pijnlijk om terug te zien

• Nadat Final Fantasy XVI-baas vorige week Naoki Yoshida opmerkte dat de term 'jrpg' als discriminerend werd ervaren, zijn oude fragmenten opgedoken van hoe tv-programma's twee decennia geleden omgingen met Japanse producties.
• Het is pijnlijk om terug te zien, met soms zelfs complottheorieën over omvolking.
• Adam Sessler, de baas bij het grootste Amerikaanse tv-programma, weigerde excuses aan te bieden voor de oude beelden.

Vorige week had ik het al even over de discussie rond jrpg's. Om het nog snel samen te vatten: Japanse spelontwerpers vonden de afkorting, die staat voor 'Japanese role-playing game', zo'n 15 jaar terug discriminerend. Hun spellen werden ineens in een losse categorie geplaatst en gezien als 'anders' dan wat westerse studio's maakten.

Kort nadat Yoshida daar iets over zei, doken oude fragmenten op van tv-programma's die zulke jrpg's behandelden. Zoals onderstaande review bij het Amerikaanse gameprogramma G4, waarin grapjes over de omvolkingstheorie worden gebruikt om het spel en Japanse cultuur te bespotten:

Een review van een Shin Megami Tensei-game werd op vergelijkbare wijze benaderd. Het spel kwam amper aan bod, het item ging vooral over hoe gek ze die Japanners vonden:

Adam Sessler, toenmalig baas en presentator bij G4, reageerde niet goed op de recente kritiek. "Deze gozer is boos omdat ik zijn erectiestimulator in 2006 niet leuk vond", schreef hij op Twitter. "Meer gamer dan dat wordt het niet". Later zei hij "alleen spijt te hebben dat hij zoveel heeft gedaan voor het giftige gamerspubliek".

Veel van de oude kritiek op Japanse games ging er over dat ze zo anders zijn. Ze zijn soms minder actievol, van een ander tempo en draaien om heel andere dingen. Kennelijk landde dat slecht bij sommige westerse reviewers aan het begin van de 21e eeuw.

Je kunt daar ook anders naar kijken, betoogt video-essayist Tim Rogers. Een langzame, rare game die wat anders doet? Als je daar van houdt, kan dat juist aantrekkelijk klinken.

En in Nederland?

Ik vroeg me trouwens af hoe het er in Nederland aan toe ging rond diezelfde periode en heb wat oude Gamekings-afleveringen teruggekeken. Van de expliciete en soms zelfs discriminerende insteek van G4 lijkt daar een stuk minder sprake, maar ook deze programma's zijn niet heel goed oud geworden. Bij bezoeken aan de Tokyo Game Show werd veel lacherig en seksistisch omgegaan. Hieronder een kleine greep:

Het goede nieuws: zulke items zie je anno 2023 bijna nooit meer in Nederland of de Verenigde Staten. Met de term 'jrpg' wordt nu eerbiediger omgegaan en recensenten lijken gevoeliger te schrijven over andere culturen. Zo erg als vroeger is het niet meer.

De blinde straatvechter Sven

• Sven van de Wege uit Den Haag is een verbluffend goede Street Fighter-speler die toevallig ook blind is.
• Ik sprak hem een middag, om zijn levensverhaal te gieten in een podcast bij Podimo.

Sven en ik kennen elkaar al een tijdje. In de afgelopen jaren sprak ik hem vaak voor artikelen, meestal over bijvoorbeeld toegankelijkheidsfuncties in games. Omdat Sven blind is, heeft hij daar een unieke kijk op. Hij weet als geen ander hoe het is om een game te spelen door alleen naar het geluid te luisteren.

Bij mijn eerdere gesprekken met Sven ging het altijd over praktische zaken, zijn eigen verhaal kwam nooit aan bod. Dat terwijl hij een buitengewoon bijzonder persoon is. Blinde en slechtziende gamers zijn er in Nederland meer, maar weinig presteren ook zó goed op competitief niveau. Hij heeft niet alleen geleerd om iets te kunnen ondanks zijn handicap, maar is er ook beter in. Er zijn fragmenten van grote toernooien waar het publiek zijn naam zingt, terwijl hij tegenstander na tegenstander de ring uit slaat.

Ik had Sven zijn levensverhaal kunnen opschrijven voor een krant of een tijdschrift, maar ik denk dat het beter tot zijn recht komt in een podcast. Op die manier kunnen wij als luisteraars in zijn hoofd kruipen - horen wat hij hoort tijdens het gamen, zonder dat je de beelden erbij ziet. Hopelijk helpt dat om een beter idee te scheppen van hoe sommige mensen games spelen.

Het is denk ik een mooi verhaal te worden. Vooral dankzij Sven, die zich geduldig, gastvrij en kwetsbaar opstelde bij mijn lange bezoek in Den Haag. Ik hoop ooit meer van dit soort verhalen te kunnen vertellen. Dus als je iemand kent voor wie games een bijzondere rol in het leven hebben gespeeld, mail me vooral.

Ook interessant deze week

• Sonic-bedenker Yuji Naka bekent dat hij heeft gehandeld met voorkennis. Eerder werd hij gearresteerd, omdat hij flink investeerde in bedrijfjes waarvan hij wist dat zijn werkgever Square Enix ze klussen ging geven of wilde overnemen.
• Een rechter in oostenrijk heeft lootboxen illegaal verklaard. Sony was voor de rechter gespannen, omdat op hun spelcomputer lootboxen in FIFA Ultimate Team werden verkocht. Het leidt nog niet tot een algeheel verbod, omdat andere rechtbanken er nu naar moeten kijken.