De smartphone zit de spiegelreflex op de hielen

Techgiganten proberen de fotofunctionaliteit van hun smartphones steeds beter te maken. Achterop de duurste toestellen zitten meerdere camera’s. Met softwaretrucs wordt een serieuze poging ondernomen om de nacht- en portretfoto’s te professionaliseren. Kan daarmee je spiegelreflexcamera de deur uit? NRC neemt de proef op de som, door te kijken naar de toestellen van de drie grootste telefoonmakers.

De race om de megapixel lijkt in smartphoneland overigens voorbij. Telefoonmakers probeerden jarenlang de camera te verbeteren door simpelweg het gefotografeerde plaatje groter te maken, maar inmiddels wordt naar andere technologie gegrepen. Telefoons hebben tegenwoordig bijvoorbeeld meerdere lenzen achterop, waarmee je kunt inzoomen zonder kwaliteitsverlies.

Beelden van die drie lenzen kunnen zelfs worden gecombineerd om mooiere foto’s te maken. Tegelijk gebeurt er veel aan de softwarekant, waardoor een gewone camera ineens betere beelden kan leveren. De nieuwste toestellen werken met meerdere lenzen die elk hun eigen zoomniveau hebben.Zo kan er ingezoomd worden zonder al te veel kwaliteitsverlies en – misschien nog wel belangrijker – zonder dat je een hele dikke lens nodig hebt.

Nagenoeg iedere telefoonmaker levert nu ook een speciale portretmodus. Daarbij wordt het scherptediepte-effect van een spiegelreflexcamera gesimuleerd. De telefoon scant het beeld, identificeert het onderwerp en maakt de achtergrond vervolgens onscherp.

Bij portretfoto’s wordt een combinatie van lenzen gebruikt als een soort 3D-bril, waarmee de telefoon goed de diepte in het beeld kan vastleggen. Op die manier wordt niet simpelweg alles rond het onderwerp onscherp gemaakt, maar gebeurt dit in gradaties. Andere telefoons gebruiken weer gezichtsherkenning om het onderwerp te herkennen, zodat de functie met een enkele lens werkt.

Getest door Eduard de Kam

Recent hebben telefoonmakers nog een mijlpaal bereikt: de nachtmodus. Telefoons leggen meerdere beelden in korte tijd vast, die aan elkaar worden geplakt om één goed belichte foto te maken. Dat lijkt qua functionaliteit op de HDR-functie in ouderwetse spiegelreflexcamera’s, maar smartphones profiteren van de krachtige processoren die zijn ingebouwd. Deze proberen bewegingen van je handen of het onderwerp te compenseren, waardoor een scherper beeld ontstaat.

De portretmodus begon ooit als een experimentele functie in de iPhone 7 Plus, terwijl Googles Pixel 2 de nachtmodus een feit maakte. Beide functies laten een nieuwe trend zien: telefoonmakers denken na over hoe de krachtige processoren in hun telefoons foto’s mooier kunnen maken, om zich hopelijk ooit aan de spiegelreflexcamera te kunnen meten.

Inmiddels zitten beide nieuwe opties in alle grote vlaggenschepen van telefoonmakers, waaronder de drie waar we naar gaan kijken: de iPhone 11 Pro, de Samsung Galaxy Note 10+ en de Huawei P30 Pro. We nemen de toestellen onder de loep met Eduard de Kam, fotograaf in Amsterdam en oprichter van het Nederlands Instituut Digitale Fotografie.

iPhone 11 Pro

De iPhone 11 Pro werd in september 2019 gepresenteerd. Achterop de telefoon zitten een groothoeklens, wide-angle-lens en telelens. De telefoon kan hierdoor niet alleen inzoomen, maar ook uitzoomen. Alle drie de camera’s schieten foto’s met een resolutie van 13 megapixel. Bij portretten op de iPhone wordt het onderwerp goed uitgesneden, op soms een paar onzorgvuldigheden na. „Je ziet hier en daar wat slordige randjes”, zegt Eduard de Kam van het Nederlands Instituut Digitale Fotografie. Zo wordt een bruinharig blaadje in de achtergrond onterecht scherp gemaakt, omdat hij dichtbij een tevens bruinharig kapsel lijkt te hangen. „Ook is de onscherpte fors.”

Voorbijschietende fietsers
Op foto’s gemaakt met een spiegelreflexcamera is het scherptediepte-effect minder intens. De telefoon lijkt wel duidelijk de diepte van een shot te meten. Objecten vlak bij een persoon zijn scherper dan voorwerpen ver in de achtergrond. „Dat is dan wel weer netjes”, zegt De Kam. Verder zijn lichte stukken bij de iPhone-portretten het meest gedetailleerd van de drie.

Foto’s gemaakt met de nachtmodus zien er helder en goed belicht uit. Rond lichtbronnen soms een lichte waas, maar dit effect is te subtiel om je aan te storen. Bij een drukke weg zijn de beelden van auto’s vaak nog verrassend scherp. Maar voorbijschietende fietsers lijken soms geesten, als ze razendsnel door het shot heen fietsen.

Bij de nachtfoto’s zijn vrij veel details nog goed te herkennen. Stilstaande objecten zijn haarscherp, ondanks het feit dat voor sommige foto’s twee camera’s nodig waren om alles goed vast te leggen. Daarmee lijkt de software handbewegingen goed te corrigeren.

Huawei P30 Pro

De Huawei P30 Pro verscheen al in maart, maar is noodgedwongen de meest recente Huawei-telefoon in Nederland. De Chinese techreus mag door Amerikaanse sancties niet meer zomaar Android in nieuwe toestellen gebruiken, waardoor het bedrijf voorzichtig te werk gaat. Toch weet het toestel zich goed te meten met zijn concurrenten. Achterop zit een 40 megapixel-groothoeklens en een 8 megapixel-telelens die vijf keer kan inzoomen. Tot slot vind je op de telefoon een ultrawide-lens met een 20 megapixel-resolutie.

Grote contrasten
Ook deze camera heeft soms moeite met het uitsnijden van het onderwerp, waardoor delen van het haar of een bril ten onrechte wazig worden gemaakt. Portretfoto’s zijn bij de P30 Pro wel het helderst, waardoor hij zich goed leent voor avondfoto’s. „In tegenstelling tot de iPhone en de Note 10+ worden onscherpe witte vlakken wel héél erg wit gemaakt”, merkt Eduard de Kam op. „Grote contrasten worden kennelijk niet goed weergegeven.” Ook bij deze telefoon wordt de diepte goed berekend, waardoor nabijgelegen objecten iets scherper blijven.

Vreemde gloed
De nachtfoto’s van de P30 Pro zijn het lichtst van de drie, waardoor sommige beelden haast tegen dagfoto’s aan leken te hangen. De Kam: „Deze foto’s gaan goed, spookbeelden lijken weinig een probleem te zijn.” Enkel als een tram of fietser snel door het beeld schiet, wordt deze wat onscherp. Ook bij Huawei ontstaat een wat vreemde gloed rond lichtbronnen, net als bij de iPhone. Maar ook bij deze foto’s is het effect te subtiel om storend te zijn. Het informatiebord op bijvoorbeeld een tram wordt alleen al snel onleesbaar.

Samsung Galaxy Note 10+

De Koreaanse techgigant verkoopt zijn nieuwste high-end-toestel Samsung Galaxy Note 10+ sinds augustus dit jaar. Strikt gezien heeft de smartphone vier camera’s, maar één hiervan wordt enkel gebruikt om diepte te herkennen. De hoofdcamera heeft een resolutie van 12 megapixel en gebruikt een groothoeklens. Deze schakelt tussen twee diafragma’s, voor diverse lichtsituaties. Daarnaast gebruikt het toestel een wide-angle-camera van 16 megapixel en een telelens van 12 megapixel. Ook de Note 10+ heeft wat moeite met het perfect uitsnijden van een onderwerp. Delen van het haar zijn soms onscherp, omdat de telefoon denkt dat ze zich in de achtergrond bevinden. Daarnaast worden delen van het gezicht wel heel hard afgesneden, waardoor een portretfoto af en toe lijkt op een nabewerkte plaat.

Volgens De Kam wordt de onscherpe achtergrond soms ook wat gek bewerkt. „De Samsung-telefoon maakt ook de grootste en opvallendste cirkels van lichtpunten, die bij andere opnames soms zelfs nauwelijks aanwezig zijn.”

Spookbeelden
Het toestel gaat wel goed om met achtergrondobjecten die dichterbij zijn: die worden iets scherper in beeld gehouden, waardoor de illusie van scherptediepte in stand blijft. De Note 10+ brengt stilstaande onderwerpen helder en scherp in beeld met de nachtmodus. De foto’s zijn iets blauwer en donkerder dan bij Apple en Huawei, maar brengen de omgeving alsnog goed in beeld. Bij bewegende beelden presteert de telefoon ondermaats. „Hij produceert spookbeelden en dubbelingen”, vindt ook De Kam. „Waarschijnlijk omdat er meerdere opnames gecombineerd worden.” Op de foto’s worden zelfs langzaam bewegende onderwerpen al snel onscherp.